Trinh nữ hoàng cung là loại cây có nguồn gốc bắt nguồn từ Ấn Độ và nó có một công dụng vô cùng to lớn trong việc làm các loại thuốc tốt cho sức khỏe con người. Công dụng sinh học của loại cây này bao gồm tăng khả năng kháng khuẩn, khám viêm và ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh ung thư. Cùng tìm hiểu các thông tin về loại cây này thông qua bài viết dưới đây.
Đặc điểm khái quát của trinh nữ hoàng cung
Trinh nữ hoàng cung còn có tên khoa học là Crinum Latifolium L, là một loại cỏ có thân giống như một củ hành tây to, các bẹ lá úp vào nhau thành một thân giả dài khoảng 10 – 15cm. Cây có nhiều lá mỏng kéo dài, hai bên mép lá lượn sóng, gân lá song song với nhau, mặt trên lõm thành rãnh, mặt dưới có một sống lá nổi rất rõ, đầu bẹ nơi sát đất có màu đỏ tím.
Theo các chuyên gia, loại cây này có vị đắng, chát nhẹ nhưng lại có công dụng tuyệt vời trong việc giảm đầu, ức chế khối u. Ngoài ra còn có tác dụng trong việc thanh nhiệt giải động và thông kinh hoạt lạc, trị đau đầu, đau nhức xương khớp và các loại mụn nhọt.
Lá, thân hành hay cán hoa là những bộ phận được tận dụng để chế biến thành các dược liệu, trong nó có chứa tới 11 loại axit amin như phenylalanine, alkaloid, và dl – valin… Rễ của cây rất giàu Glucan A với hơn 12 đơn vị glucose và Glucan B gồm hơn 100 gốc glucose, điều này thích hợp cho việc sử dụng để điều trị các bệnh lý khác nhau.
Người bệnh có thể dùng loại cây này theo nhiều hình thức khác nhau như để tươi hay phơi khô để trị bệnh. Nhưng nếu phơi khô, thái nhỏ thì sẽ sử dụng được lâu hơn so với dùng tươi. Nên bảo quản loại cây này trong túi kín hoặc các hũ thủy tinh, để ở những nơi khô ráo để không làm ảnh hưởng đến chất lượng thảo dược của loại cây.
Sự phân bố của cây trinh nữ
Trinh nữ hoàng cung là loại cây ưa ẩm, có thể chịu được một phần nóng, sinh trưởng tốt trong điều kiện khí hậu nóng ẩm của vùng nhiệt đới với nhiệt độ trung bình từ 23 – 27 độ C, lượng mưa trên 1500mm/năm. Vì vậy, loại cây này thường mọc nhiều ở Ấn Độ, về sau ngày càng lan rộng sang các nước Châu Á như Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan, Lào, Campuchia, Malaysia, Philippin.
Thảo dược này thích hợp ở khí hậu nhiệt đới ẩm, sinh trưởng và phát triển ở những nơi đất cát pha, nhiều ánh sáng. Ở nước ta, loại cây này phân bố rộng khắp từ Nam ra Bắc, mọc nhiều nhất ở các tỉnh như Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Lâm Đồng, Bà Rịa – Vũng Tàu,…
Cách trồng trinh nữ hoàng cung đúng cách
Việc trồng trinh nữ hoàng cung cùng tương tương tự như một số loại cây khác, cần phải thông qua những tiêu chí về đất trồng, giống cây và một số cách chăm sóc cây cho hợp lý. Cùng tìm hiểu kỹ thuật trồng loại cây này thông qua bài viết dưới đây.
Chuẩn bị đất trồng
Trinh nữ hoàng cung ưa phát triển tốt ở những nơi đất thịt nhẹ, đất cát pha, phù sa thoát nước tốt và có đầy đủ ánh sáng để cây hấp thụ. Bạn có thể mua sẵn đất hoặc có thể tiến hành trộn đất với các loại phân hữu cơ như phân bò, phân gà,… Ngoài ra, đất trộn với vỏ trấu, xơ dừa, than bùn cũng là loại đất thích hợp để cây sinh trưởng.
Khi trồng cây, lúc ban đầu nên bón lót với vôi rôi phơi từ 7 – 10 ngày trước khi trồng để có thể xử lý các mầm bệnh có trong đất. Lưu ý chọn đấy không bị ngập úng vào mùa mưa, vạc bờ cuốc góc và làm sạch các loại cỏ dại trước khi cày bừa, cày sâu khoảng 25cm theo kỹ thuật làm đất thông thường.
Không những thế, cần cắt luống theo hướng Đông Tây kết hợp với chiều thoát nước của đất vào mùa mưa, điều này có thể giúp cây hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng tốt. Cần vun luống rộng mặt luống 80cm, rãnh 40cm, chiều cao luống thường 30cm, bổ hốc so le cây cách cây và hàng cách hàng 40cm.
Chọn giống trinh nữ hoàng cung
Cây thường được nhân giống bằng cách tách cây con từ các thân cây mẹ, ta nên chọn các loại thân hành bánh tẻ, chưa ra hoa và không bị sâu bệnh để làm giống. Cây được tách ra và đã sinh trưởng độc lập gồm đầy đủ các bộ phận của cây hoàn chỉnh, nó có rễ, thân, lá.
Cây giống cần phải có chiều cao từ 20cm trở lên, cây không bị sâu bệnh hay có chứa mầm mống của sâu bệnh. Năm đầu, câu hầu như không đẻ nhánh, từ năm thứ 2 trở đi, cây mới bắt đầu đẻ nhánh. Vì vậy tốc độ nhân giống rất chậm, nhất là khi cần nhân giống một dòng đã qua chọn lọc, ngoài ra trinh nữ hoàng cung có thể nhân giống bằng hình thức nhân bản vô tính.
Chăm sóc trinh nữ hoàng cung
Khi đến mùa khô, hạn hán cần phải thường xuyên tưới nước để giữ đủ độ ẩm cho cây, đến mùa mưa, cần chú ý tháo và hạn chế cung cấp nước, tránh việc cây bị thối, úng. Sau 1 đến 5 ngày kể từ khi trồng cây con, độ ẩm của đất trồng phải đảm bảo từ 75 – 80%, ngoại lệ có thể thấp hơn thì độ ẩm có thể từ 60 – 65%.
Thường xuyên vệ sinh đất và vun xới để đảm bảo đất không có các loại cỏ, đặc biệt là cỏ dại, điều này có thể làm ảnh hưởng đến quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng của cây. Sau khi trồng được 40 ngày, bắt đầu bón thúc cho cây, mỗi hecta có thể dùng 50kg urê pha loãng với nước, sau đó tưới xung quanh gốc. Sau mỗi lần thu hoạch, ta cần phải bón thúc và làm cỏ, xới xáo đất xung quanh.
Hằng năm khi cây chuẩn bị chuyển sang giai đoạn ngừng sinh trưởng ở mùa đông và bắt đầu sinh trưởng trở lại, cần bón thêm phân, lượng phân bằng ½ lượng bón lót để duy trì độ phì và độ tơi xốp của đất. Đặc biệt, loại cây này có thể bị một loại sâu gây hại nghiêm trọng, thường xuất hiện vào đầu tháng 2, ta có thể phòng ngừa bằng phun thuốc Vicarp 95 BHN vào buổi chiều mát.
Các cách thu hái và bảo quản trinh nữ hoàng cung
Ta nên thu hoạch đợt đầu tiên sau 100 – 200 ngày trồng, tùy theo độ tuổi của cây con, thu hoạch đợt đầu có thể chưa đạt được năng suất và chất lượng dược liệu chưa cao. Cây đủ tiêu chuẩn là cây trồng được 1 năm trở đi, thường khi cây có 8 lá thật và kích thước của nó dài 50 – 70cm, rộng 10 – 12cm.
Khi thu hoạch trinh nữ hoàng cung, bạn nên để lại 3 lá ngọn để tạo điều kiện cho đợt sau cây phát triển. Khi cây đã được 1 năm tuổi, tùy điều kiện thời tiết và chế độ chăm sóc, ta có thể thu hoạch lá 2 lần/1 tháng. Chọn ngày nắng ráo, thu hoạch vào buổi chiều để không làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm và không gây thiệt hại đến cây của mùa vụ sau.
Lá của cây khi thu hoạch về cần rửa sạch và sơ chế bằng phương pháp chần qua nước sôi rồi rải đều trên giàn phơi có bạt nilon che mưa ở phía trên. Sau 2 nắng có thể phơi trực tiếp trên sân hoặc sấy ở nhiệt độ 40 độ C đến khô, độ ẩm cho phép 12% là được.
Kho bảo quản phải được đặt ở nơi cao ráo, thoáng mát, trang bị kệ sắt để đặt sản phẩm, kệ cách tường và cách sàn kho 20 – 30cm để giúp tránh mối mọt. Thông thường thời gian bảo quản dược liệu khô đóng gói kỹ trong hoàn cảnh kho bình thường, có thể bảo quản được 2 năm, ở kho lạnh thì có thể lâu dài hơn.
Công dụng, lợi ích trinh nữ hoàng cung mang lại
Trinh nữ hoàng cung thường được sử dụng làm các loại thuốc tốt cho sức khỏe và điều trị các căn bệnh ở người. Đây là một trong những công dụng quý báu mà thiên nhiên đã ban tặng cho cây.
Điều trị các bệnh ở nữ giới
Nhờ các hoạt tính kháng u hiệu quả trong cây mà nhiều trường hợp các bệnh nhân nữ bị u nang buồng trứng, u xơ tử cung có thể điều trị bằng loại cây này để cải thiện sức khỏe đáng kể. Các chuyên gia tìm thấy trong cây này có chứa alkaloid như pseudo, lycorine, hippadine… có thể giúp ức chế sự tổng hợp của protein, làm chậm quá trình giãn nở của khối u và cản trở các di căn của chúng.
Trinh nữ hoàng cung giúp điều trị ung thư tuyến tiền liệt
Không chỉ giúp phái đẹp điều trị các căn bệnh phụ khoa, mà loại cây này còn có thể giúp nam giới chữa bệnh ung thư tuyến tiền liệt. Alkaloid và methanol có ở cây có khả năng làm làm chậm quá trình phân chia tế bào, hạn chế sự tăng trưởng của khối u. Trong khi đó chất Lycorin có thể ức chế protein và các ADN có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập và tiêu diệt các loại virus bại liệt.
Cải thiện các triệu chứng viêm
Nhờ các hoạt chất crinamidin và lycorin nên loại cây này có đặc tính kháng viêm và kháng khuẩn. Chính nhờ vậy mà trinh nữ hoàng cung được chế biến thành phương thuốc để tiêu diệt các tác nhân gây viêm như viêm họng, viêm phế quản, viêm đường hô hấp,… Ngoài ra, thuốc này có thể đặc trị viêm loét dạ dày, phòng ngừa nguy cơ xuất huyết tại dạ dày.
Giúp giảm đau khớp
Một trong những tác dụng được nhiều người sử dụng biết đến là giảm các tình trạng đau khớp hiệu quả. Bệnh nhân có thể hơ lá trên lửa rồi dùng đắp trực tiếp trên khu vực bị đau nhức hoặc có thể đun trà để uống, giúp hạ nhiệt nhanh cho cơn đau. Nếu duy trình sử dụng thuốc đều đặn thì hiện tượng sưng, bầm sẽ giảm thiểu rõ rệt.
Điều trị mụn nhọt
Bất cứ ai đang gặp phải tình trạng mụn nhọt trên da nên đặt hy vọng vào loại cây này vì nó có công dụng trị mụn và chăm sóc da hiệu quả. Nhờ các thành phần chống oxy hóa trên da nên nó đã được ứng dụng vào công nghệ sản xuất các sản phẩm chăm sóc da và trị mụn trên toàn thế giới hiện nay.
Kết luận
Trinh nữ hoàng cung là loại cây được biết đến với công dụng làm thuốc tốt và đã được mọi người trên khắp thế giới hiện nay tin dùng. Qua bài viết này, bạn có thể thấy được cách trồng, cách bảo quản cũng như các công dụng tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng cho loại cây này.
