Long não với sự hiện hữu thường xuyên trong cuộc sống con người với tác dụng chống ẩm mốc, kháng khuẩn, khử mùi, khử hơi lạnh là sản phẩm luôn nhận được nhiều sự quan tâm. Những kiến thức cơ bản nhất về loài cây và sản phẩm từ thảo dược này sẽ có dưới đây cho bạn đọc tham khảo.
Sơ lược thông tin và đặc điểm của long não
Khái niệm, thông tin cơ bản và đặc điểm của long não được mô tả dưới đây:
Khái niệm
Long não từ khái niệm y học là một chất rắn kết tinh không mùi hoặc có màu trắng trông giống như sáp với mùi đặc trưng hăng mạnh. Hợp chất long não được tìm thấy trong loại cây gỗ cùng tên hoặc được tổng hợp từ nhựa thông hoặc một số nguyên liệu khác trong phòng thí nghiệm.
Cây long não còn gọi là cây rã hương, đây là loại cây sống lâu năm với kích thước chiều cao có thể đạt tới hàng chục mét. Chiết xuất của cây này tạo ra hợp chất được sử dụng nhiều trong y học hay ứng dụng vào các sản phẩm bảo vệ sức khỏe trong đời sống con người.
Đặc điểm của cây rã hương
Cây long não (rã hương) là loại cây gỗ lớn với thân cây to có nhiều thân nhỏ bao quanh, cây sinh trưởng nhanh và có kích thước khổng lồ với chiều cao lên tới hàng chục mét và đường kính lên tới 200cm. Rã hương là thân mộc có nhiều cành nhánh tán rộng, lá cây nhiều và sản sinh nhanh.
Tán lá của rã hương rộng và xanh tốt quanh năm, đặc điểm của lá cây là mọc so le, cuống dài, mùa xuân thì có màu xanh lục nhạt. Lá rã hương tương đối bóng, nhẵn trên bề mặt và có mùi khi bị vò nát, cuống lá dài, có gân chính và gân phụ trên bề mặt lá.
Hoa long não mọc thành chùm, có mùi thơm đặc trưng, thời điểm ra hoa trong năm là từ tháng 3 đến tháng 4. Quả của rã hương cũng mọc từng chùm, mùa quả chín vào cuối năm, quả mọng chín có màu đen.
Kỹ thuật trồng cây long não
Cùng tìm hiểu kỹ thuật trồng cây Rã hương thông qua những phân tích dưới đây:
Điều kiện sinh trưởng
Cây long não mọc nhiều ở khu vực châu Á, đặc biệt là ở đất nước Indonesia. Tại Việt Nam thì loài cây này được trồng làm dược liệu, chủ yếu phát triển ở các vùng núi phía Bắc như Lạng Sơn, Lai Châu, Cao Bằng…
Rã hương là loại cây ưa thích ánh sáng, điều kiện phát triển thuận lợi nhất của cây là nơi có nhiều ánh mặt trời nơi có khí hậu và môi trường ẩm. Cây không sống được ở các vùng đất bị ngập úng, các môi trường đất mặn và khô hạn.
Kỹ thuật trồng cây
Cây rã hương có thể được gieo trồng theo ba cách đó là gieo hạt, giâm cành hoặc chiết. Dù với cách thức nào thì cũng cần chú ý trồng cây tuân thủ các yếu tố dưới đây:
+ Thời điểm gieo trồng cây tốt nhất trong năm là vào đầu mùa mưa, từ tháng 8 đến tháng 10 trong năm.
+ Đất trồng: Nơi chọn trồng long não lý tưởng là nơi có độ ẩm cao, lớp đất mặt dày, nhiều mùn ẩm. Trồng cây tốt nhất là ở trên các tầng đất pha sét dày, đây là điều kiện tuyệt vời để cây có thể phát triển hiệu quả nhất.
Rã hương cũng có thể được trồng ở các vùng đồi núi, các nơi đất cằn sỏi nghèo chất dinh dưỡng vì đây là loại cây có sức sống tốt, dễ sinh trưởng. Chú ý tránh các vùng đất có khí hậu sương muối nhiều vì cây chống chọi với các yếu tố này kém hơn.
+ Khoảng cách trồng giữa các cây nên cách nhau mỗi chiều từ 5-6m. Cây cần trồng thông thoáng, đúng mật độ để khi cây trưởng thành có điều kiện thuận lợi để phát triển tối đa.
+ Hố trồng cây thông thường có kích thước là 40x40x40 cm, và nên đào hố trước thời điểm trồng 30 ngày. Cây long não khi trồng chú ý để cổ rễ ngang mặt hố, phủ đất xung quanh và nén chặt. Lượng nước tưới ban đầu vừa đủ tránh tưới quá nhiều nước cho cây.
+ Chăm sóc tốt cho cây trong vài năm đầu tiên, đây là giai đoạn khá quan trọng. Chăm sóc rã hương từ việc xới đất, bón phân NPK cho cây xen lẫn vào đó là cần tỉa cành và tạo tán cho cây.
Một số biện pháp chế biến rã hương
Long não với những tác dụng to lớn đã được y học chứng minh là tốt cho sức khỏe con người đã được sử dụng từ lâu đời từ Y học cổ truyền, khoa học hiện đại cũng đã bắt tay với bào chế các hợp chất và các vị thuốc từ nguồn dược liệu quý hiếm này. Một số biện pháp chế biến phổ biến như sau:
+ Cách 1: Dùng máy cắt công nghiệp hoặc thủ công để cắt nhỏ các bộ phận thân, cành, lá, rễ để thu về phần long não thô. Tiếp tục sử dụng phần thô thu được bằng biện pháp tinh chế để thu về bột tinh chế, đúc bột vào khuôn để thu về các khối rắn tinh thể để tiện sử dụng.
+ Cách 2: Chưng cất các phần của cây như cành, thân, rễ với nước sạch để thu về tinh dầu. Phương pháp chưng cất phổ biến hiện nay là phương pháp chưng cất hơi nước.
+ Cách 3: Rã hương được ngâm với cồn 600 độ với tỷ lệ thành phần là 1:1 thu về dung dịch dùng để xoa bóp ngoài da.
+ Cách 4: Chế biến thủ công bằng cách đun sôi lá, cành nhỏ để lấy hơi xông dùng khi bị cảm, ốm, mệt.
Các dung dịch tinh dầu hay tinh thể rắn long não sau khi bào chế thành công cần có cách bảo quản tốt để giữ được mùi hương và công dụng. Cần cho vào lọ kín, tránh tiếp xúc với không khí để tránh bị bay mùi và bị oxy hoá.
Tác dụng khi sử dụng long não
Sử dụng long não đem đến nhiều tác dụng có lợi trong đời sống con người từ sức khoẻ cho đến các ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày. Tác dụng phổ biến nhất của thảo dược này đến từ việc sử dụng làm thuốc điều trị, chủ yếu là các dạng thuốc bôi và một số tác dụng hỗ trợ liên quan trong đời sống thường ngày.
Tác dụng tích cực
Long não theo nghiên cứu của Đông Y thì đây là vị thuốc có độc, tác dụng chính là sát trùng, tiêu viêm. Sử dụng vị thuốc này cần tuân thủ những hướng dẫn sử dụng kỹ càng mới phát huy được hết tác dụng tích cực của thuốc.
Tinh dầu rã hương dùng để hỗ trợ giảm ho, điều trị ho và bảo vệ đường hô hấp sử dụng qua việc hít tinh dầu vào cơ thể qua mũi. Tuy nhiên công dụng này chỉ phát huy khi sử dụng đúng liều lượng và quy định được bác sĩ khuyến cáo.
Long não dạng tinh dầu cũng được dùng để sát trùng, xoa bóp ngoài da để giảm đau, chống ngứa, trị nấm, mụn, hỗ trợ các bệnh viêm xương khớp. Tinh dầu này cũng giúp lưu thông máu, giảm sưng tấy, giảm ho do kích ứng.
Tinh dầu của thảo dược này cũng là thành phần trong chất kháng khuẩn sử dụng trong y khoa hiện đại. Các hợp chất này dùng để phối kết hợp với các thành phần khác để tạo ra các dạng thuốc nhỏ tai, chất kháng khuẩn cho tuỷ răng, tuýp kem trị bỏng…
Long não có nguy cơ gây hại cho cơ thể
Mặc dù có rất nhiều tác dụng tích cực với sức khoẻ và đời sống, nhưng trong thành phần của long não cũng có chứa thành phần gây độc cho cơ thể, có thể gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của người dùng nhất là với trẻ em. Nguy cơ nếu dùng không đúng cách có thể gây hại và căn nguyên sâu xa của một số bệnh ung thư.
Đối với trẻ em, đối tượng chưa hoàn thiện hệ miễn dịch nếu như tiếp xúc với long não quá nhiều sẽ gây ra nhiều triệu chứng và biến chứng nguy hại như bệnh thiếu máu. Những người bị ung thư, mắc các khối u cũng là các đối tượng chịu ảnh hưởng khi sử dụng nhiều hợp chất này.
Long não được bào chế chủ yếu ở hai dạng là tinh dầu và thể rắn tinh khiết thành viên khối nhỏ. Điều này rất dễ nhầm lẫn dành cho trẻ em khi tưởng là các viên kẹo, trẻ em nếu ăn nhầm phải và không được cấp cứu kịp thời sẽ dễ bị tử vong.
Những lưu ý để sử dụng long não hiệu quả
Để sử dụng hiệu quả long não, việc đầu tiên bạn cần phải luôn ghi nhớ đó là trong thành phần của hợp chất này có thành phần gây độc. Nó có thể coi là chất độc nếu không được sử dụng đúng cách kể cả trong điều trị bệnh lẫn sử dụng hỗ trợ trong đời sống hàng ngày.
Chú ý trong chăm sóc sức khỏe
+ Long não thường chủ yếu dùng nhiều dưới dạng các thuốc bôi, và tinh dầu này cũng chỉ được sử dụng ngoài da là phổ biến. Do vậy không nên uống trực tiếp dinh dầu trong điều trị hô hấp, tiêu hoá, hay hỗ trợ thông đường thở.
+ Khi cơ thể sốt nóng tuyệt đối không dùng tinh chất này
+ Vùng da trầy xước tuyệt đối không nên bôi thành phần này. Bởi chất độc từ tinh dầu sẽ ngấm vào cơ thể nhanh chóng với nồng độ cao sẽ gây ngộ độc.
+ Phụ nữ mang bầu, trẻ em, mẹ đang nuôi con nhỏ, người động kinh, hen suyễn tuyệt đối tránh tiếp xúc với tinh dầu long não dưới mọi cơ chế.
Chú ý sử dụng long não trong đời sống hàng ngày
+ Cần bảo quản hoặc để long não ở các vị trí an toàn, tránh xa nhiệt độ vì dễ có nguy cơ gây bỏng và dễ cháy nổ.
+ Vị trí đặt sản phẩm nên tránh xa tầm tay trẻ em, nguy cơ ngộ độc từ việc nhầm lẫn giữa kẹo với tinh thể rắn này là rất lớn đối với trẻ em. Tuyệt đối tránh xa trẻ nhỏ và tránh để bà bầu tiếp xúc với các sản phẩm này.
+ Khi đặt long não trong tủ quần áo với mục đích chống ẩm thì nên treo lên cao, nên cho sản phẩm vào hộp thoáng khí, không nên sử dụng túi lưới để đựng.
+ Tuyệt đối không sử dụng sản phẩm với tác dụng khử mùi phòng ở hay đặt ở các nơi thoáng khí. Không được đặt trong máy tạo ẩm không khí.
+ Nhà có nuôi thú cưng hay động vật gặm nhấm nhiều nên đặt sản phẩm ở đúng vị trí phát huy tác dụng như trong tủ quần áo đóng kín. Tránh trường hợp động vật sẽ gặm và phá huỷ sản phẩm gây rơi vãi mất vệ sinh và có thể ảnh hưởng tới con người.
Kết luận
Long não và những điều cơ bản cần biết về đặc điểm tính chất, tác dụng cũng như cách sử dụng đã được bài viết gợi mở đến độc giả. Chúc các bạn luôn biết sử dụng đúng cách và tuân thủ theo liều lượng được chỉ dẫn để phát huy những công dụng tuyệt vời và hạn chế những tác dụng xấu đến từ hợp chất này.
